Z kart histo­rii Szkoły

Dzia­ła­jący od 1945 roku pod róż­nymi nazwami: Minia­turka, Chór Chło­pięcy I Mię­dzysz­kol­nej Świe­tlicy w Pozna­niu, Chło­pięcy Chór przy Roz­gło­śni Pol­skiego Radia, Mię­dzysz­kolny Chór Chło­pięcy — zespół chó­ralny Jerzego Kur­czew­skiego przez dłu­gie lata bory­kał się z wie­loma pro­ble­mami natury organizacyjnej.

U ich pod­staw leżał przede wszyst­kim brak wła­snej sie­dziby, która zapew­ni­łaby dyry­gen­towi i chó­rzy­stom odpo­wied­nie warunki pracy.

Mimo tych trud­no­ści pro­wa­dzony przez Kur­czew­skiego zespół Minia­turka, liczący ponad 70 śpie­wa­ków, nie­ustan­nie pod­no­sił swój poziom arty­styczny, zbli­ża­jąc się w brzmie­niu do mają­cych kil­ku­set­let­nią tra­dy­cję chó­rów chło­pięco – mło­dzie­żo­wych, takich jak np. Tho­ma­ner­chor w Lipsku.

Pomysł powsta­nia pierw­szej w Pol­sce szkoły chó­ral­nej doj­rze­wał przez wiele lat i rodził się z prze­moż­nego pra­gnie­nia Jerzego Kur­czew­skiego, by pod­no­sić poziom arty­styczny Chóru, by zapew­nić mu trwały i sta­bilny roz­wój. Szkoła miała zaist­nieć rów­nież po to, by mali śpie­wacy mogli zdo­by­wać wie­dzę, potrzebną po zakoń­cze­niu „kariery” chó­rzy­sty.
Kur­czew­ski zyskał wielu sojusz­ni­ków, także wśród ludzi ste­ru­ją­cych poznań­ską kul­turą, np. Huberta Kiena i Cze­sława Knolla. Wła­śnie ich tro­sce o roz­wój chóru należy zawdzię­czać decy­zję doty­czącą utwo­rze­nia Szkoły Chóralnej.

W 1957 roku w „Expre­sie Poznań­skim” uka­zał się arty­kuł pióra Romana Połczyń­skiego opi­su­jący zasady funk­cjo­no­wa­nia takiej pla­cówki w Lip­sku. Sam Kar­czew­ski przy­znał, że „… ten arty­kuł był ostat­nim argu­men­tem, który dał powód do stwo­rze­nia wła­snej szkoły chóralnej …”.

Jerzy Kur­czew­ski

Jerzy Kur­czew­ski – dyry­gent, kom­po­zy­tor, zało­ży­ciel i kie­row­nik Poznań­skiego Chóru Chło­pię­cego w latach 1961–1990, twórca pierw­szej w Pol­sce i jak dotąd jedy­nej, Szkoły Chó­ral­nej. Jerzy Kur­czew­ski uro­dził się 13 paź­dzier­nika 1924 r. w Pozna­niu jako syn Cze­sława Kur­czew­skiego i Fran­ciszki z domu Kaszyń­skiej, zmarł w Pusz­czy­ko­wie, 9 wrze­śnia 1995 r. Został pocho­wany w Alei Zasłu­żo­nych na poznań­skim  Juni­ko­wie. Upa­mięt­nia go skwer Kur­czew­skiego na Wil­dzie.
B ył człon­kiem wielu insty­tu­cji i sto­wa­rzy­szeń arty­stycz­nych – ZAIKS, SPAM, Pro Sin­fo­nika, Towa­rzy­stwo Muzyczne im. Hen­ryka Wie­niaw­skiego, Towa­rzy­stwo Pol­sko – Austriac­kie. w 1992 roku powo­łał do życie Fun­da­cję Szkoła Chó­ralna Kur­czew­skiego.
Otrzy­mał liczne nagrody i wyróż­nie­nia, m.in. Krzyż Koman­dor­ski z Gwiazdą Orderu Odro­dze­nia Pol­ski w 1994 roku, Krzyż Koman­dor­ski, Ofi­cer­ski i Kawa­ler­ski tego orderu, Medal Komi­sji Edu­ka­cji Naro­do­wej, Nagrodę Pre­zesa Rady Mini­strów za twór­czość dla dzieci i mło­dzieży, Medal Woje­wody Wiel­ko­pol­skiego Ad Per­pe­tuam Rei Memoriam.

EDUKACJA

Przed wybu­chem II wojny świa­to­wej ukoń­czył dwie klasy w Gim­na­zjum św. Jana Kan­tego. W cza­sie oku­pa­cji pra­co­wał jako robot­nik w nie­miec­kim szpi­talu woj­sko­wym, pro­wa­dząc jed­no­cze­śnie tajną dzia­łal­ność arty­styczną. Kie­ro­wał grupą muzyczną Fli­moni, do któ­rej nale­żeli m.in.: Ste­fan Stu­li­grosz, Kor­nel Szy­ma­now­ski, Jaro­sław Macie­jew­ski, Bole­sław M. Bile­wicz. Do roku 1950 dzia­łał czyn­nie w har­cer­stwie.
Po woj­nie zdał przy­spie­szoną maturę, a następ­nie roz­po­czął stu­dia muzy­ko­lo­giczne u prof. Adolfa Chy­biń­skiego. W roku 1950 Kur­czew­ski uzy­skał dyplomy – w zakre­sie muzy­ko­lo­gii (prof. Adolf Chy­biń­ski) oraz teo­rii spe­cjal­nej (prof. Sta­ni­sław Pora­dow­ski). W latach 1949–1950 pra­co­wał jako etno­log i zbie­racz muzycz­nej kul­tury ludo­wej w Pań­stwo­wym Insty­tu­cie Sztuki, pod kie­run­kiem Mariana i Jadwigi Sobie­skich brał udział w eks­pe­dy­cjach nauko­wych. Był rów­nież muzy­kiem w poznań­skim Teatrze Pol­skim i reży­se­rem muzycz­nym w poznań­skiej Roz­gło­śni Pol­skiego Radia (obec­nie Radio Mer­kury). Posta­no­wił jed­nak pod­no­sić swoje umie­jęt­no­ści dyry­genc­kie – został przy­jęty do klasy dyry­gen­tury Wale­riana Bier­dia­jewa, a następ­nie Sta­ni­sława Wisłoc­kiego w Pań­stwo­wej Wyż­szej Szkole Muzycz­nej w Pozna­niu. Kie­ru­nek dyry­gen­tury ukoń­czył dyplo­mem w 1954 roku.

POZNAŃSKI CHÓR CHŁOPIĘCY

Już w 1945 roku Jerzy Kur­czew­ski zało­żył chór chło­pięcy Minia­turka przy 21 Dru­ży­nie Har­cer­skiej w Gim­na­zjum im. św. Jana Kan­tego, który w roku 1961 prze­kształ­cił się w Poznań­ski Chór Chło­pięcy. Pro­wa­dził go jako dyrek­tor i kie­row­nik arty­styczny do roku 1990. W 1957 roku zało­żył jak dotąd jedyną w Pol­sce Szkołę Chó­ralną, która dziś nosi nazwę Poznań­ska Szkoła Chó­ralna Jerzego Kur­czew­skiego. W 1967 roku zaini­cjo­wał Mię­dzy­na­ro­dowy Festi­wal Chó­rów Chło­pię­cych. Chór Jerzego Kur­czew­skiego kon­cer­to­wał ponad 2200 razy, z tego ok. 800 poza gra­ni­cami, w pra­wie wszyst­kich kra­jach euro­pej­skich, a także Kana­dzie, USA, Wene­zu­eli, Sin­ga­pu­rze i na Taj­wa­nie. Zespół brał udział w wielu festi­wa­lach muzycz­nych w Pol­sce i za gra­nicą m.in. War­szaw­ska Jesień, Wra­ti­sla­via Can­tans, Poznań­ska Wio­sna Muzyczna, Ber­li­ner Festwo­che, Inter­na­tio­nale Bach­fest Lipsk. Zespół wystę­po­wał w naj­waż­niej­szych salach kon­cer­to­wych świata, takich jak nowo­jor­ska Car­ne­gie Hall, Fil­har­mo­nia Ber­liń­ska, wie­deń­ska Musi­kve­rein, Sala im. Pio­tra Czaj­kow­skiego w Moskwie, Kate­dra Notre Dame w Paryżu, Tho­ma­skir­che w Lip­sku, Vic­to­ria Hall w Sin­ga­pu­rze. Jerzy Kur­czew­ski wystę­po­wał z chó­rem przed takimi oso­bi­sto­ściami jak kró­lowa Fabiola, pre­zy­dent Richard Nixon  czy papież Jan Paweł II. Zespół zare­je­stro­wał kil­ka­na­ście płyt (m.in. pierw­szą pol­ską płytę kom­pak­tową – już w 1984 roku). Doko­nał wielu świa­to­wych pra­wy­ko­nań utwo­rów kom­po­zy­to­rów współ­cze­snych. Zespół pod dyrek­cją Pro­fe­sora wyko­nał 600 utwo­rów a cap­pella oraz liczne dzieła wokalno – instru­men­talne (m.in. Wielką Mszę h-moll, Magni­fi­cat, Pasję wg św. Mate­usza i kan­taty J. S. Bacha).

SZKOŁA CHÓRALNA

Pomysł powsta­nia pierw­szej w Pol­sce szkoły chó­ral­nej doj­rze­wał przez wiele lat i zro­dził się z pra­gnie­nia Jerzego Kur­czew­skiego, by pod­no­sić poziom arty­styczny Chóru oraz zapew­nić mu trwały i sta­bilny roz­wój. Zalą­żek Szkoły Chó­ral­nej sta­no­wiła licząca 22 uczniów klasa chó­ralna, utwo­rzona w ramach Szkoły Pod­sta­wo­wej nr 66. 3 wrze­śnia 1957 r. w wydzie­lo­nych pomiesz­cze­niach MDK przy ul. Sta­lin­gradz­kiej 30 (dziś aleja Nie­pod­le­gło­ści) odbyła się inau­gu­ra­cja pierw­szego roku szkol­nego.
4 wrze­śnia 1959 roku szkoła otrzy­mała ofi­cjalną nazwę Szkoły Pod­sta­wo­wej nr 47, z sie­dzibą przy ul. Jerzego 6/10. Wycho­waw­czy­nią kolej­nej klasy III została Elż­bieta Socha – Andrze­jew­ska, która w latach 1969 — 2005 nie­prze­rwa­nie peł­niła funk­cję wice­dy­rek­tora szkoły.
W 1962 roku szkoła została prze­nie­siona do pomiesz­czeń Poli­tech­niki Poznań­skiej przy placu Skłodowskiej-Curie, a w 1966 powstała Sek­cja Chó­ralna w ramach PPSM nr 1 im. Hen­ryka Wie­niaw­skiego. Na jej czele jako dyrek­tor i kie­row­nik arty­styczny sta­nął J. Kur­czew­ski. W 1968 roku pla­cówka otrzy­mała obszerny budy­nek przy ulicy Cegiel­skiego 1. W roku 1969 Sek­cja Chó­ralna usa­mo­dziel­niła się jako Pań­stwowa Pod­sta­wowa Szkoła Muzyczna nr 3 im. Karola Szy­ma­now­skiego.
W 1992 roku prof. Kur­czew­ski zre­zy­gno­wał z kie­ro­wa­nia szkołą. Sta­no­wi­sko dyrek­tora objął jego wycho­wa­nek, absol­went szkoły – Jan Leh­mann. Funk­cję tę peł­nił przez kolejne dwa­na­ście lat, do momentu rezy­gna­cji w 2004 roku.
W 1993 roku w wyniku dzia­łań pod­ję­tych przez absol­wen­tów, szkoła otrzy­mała nową nazwę – Pań­stwowa Pod­sta­wowa Szkoła Chó­ralna Jerzego Kur­czew­skiego. W ten spo­sób uho­no­ro­wano 35-letni okres dzia­łal­no­ści prof. Jerzego Kur­czew­skiego jako dyrek­tora i peda­goga pla­cówki.
Od roku 1998 szkoła jest pla­cówką samo­rzą­dową, z nową nazwą: Poznań­ska Szkoła Chó­ralna Jerzego Kur­czew­skiego, reali­zu­jącą 9-letni cykl naucza­nia na pozio­mie szkoły pod­sta­wo­wej i gim­na­zjum. Na mapie pol­skiego szkol­nic­twa muzycz­nego wyróż­nia się inte­re­su­jącą, zorien­to­waną na sze­roko rozu­miane kształ­ce­nie wokalne ofertą edu­ka­cyjną, speł­nia­jąc przy tym wszyst­kie wymogi sta­wiane szkol­nic­twu muzycz­nemu. Od 2005 roku do chwili obec­nej szkołą kie­ruje dyrek­tor Krzysz­tof Wój­cik. Aktu­al­nie szkoła jest pla­cówką koedu­ka­cyjną. W jej ramach dzia­łają zespoły: Chór Dzie­cięcy Kuku­łeczki, Chór Kame­ralny oraz Chór Dziew­częcy. Ten ostatni mimo sto­sun­kowo krót­kiego okresu ist­nie­nia (od 2006 roku) jest lau­re­atem wielu nagród na kon­kur­sach ogól­no­pol­skich i mię­dzy­na­ro­do­wych. Poznań­ska Szkoła Chó­ralna Jerzego Kur­czew­skiego ści­śle współ­pra­cuje z Miej­ską Insty­tu­cją Kul­tury – Poznań­skim Chó­rem Chło­pię­cym, pro­wa­dzo­nym przez Jacka Sykul­skiego. Zespół pro­wa­dzi bogatą dzia­łal­ność arty­styczną, z powo­dze­niem pro­mu­jąc Poznań i Pol­skę w Euro­pie i na świe­cie. Wizy­tówką szkoły są jej absol­wenci, w gro­nie któ­rych znaj­dują się nie tylko zna­ko­mici muzycy, ale także wybitni repre­zen­tanci innych, poza­mu­zycz­nych zawo­dów. Ostat­nie lata to okres sta­bil­no­ści Szkoły Chó­ral­nej, poszu­ki­wań dosko­nal­szych metod kształ­ce­nia i cie­ka­wych roz­wią­zań orga­ni­za­cyj­nych, podej­mo­wa­nia wielu nowych ini­cja­tyw na grun­cie mia­sta, regionu i kraju oraz boga­tej dzia­łal­no­ści artystycznej.

TWÓRCZOŚĆ

Jerzy Kur­czew­ski jest twórcą licz­nych opra­co­wań utwo­rów, w tym kolęd, na chór a cap­pella oraz dzieł instru­men­tal­nych, wokalno-instrumentalnych, utwo­rów sym­fo­nicz­nych, pie­śni solo­wych na głos z for­te­pia­nem, pie­śni na chór a cap­pella oraz pio­se­nek har­cer­skich. Napi­sał też muzykę do sztuk teatral­nych dla dzieci, m.in: O Kasi co gąski zgu­biła, Cho­cho­łowa muzyka, Bał­wan­kowa bajka, Bajka o kra­sno­lud­kach i sie­rotce Marysi, Bajki według La Fontaine’a oraz opery dla dzieci: Laj­ko­nik i Koziołki z wieży ratu­szo­wej, a także muzykę fil­mową (m.in. do filmu Koniec nocy).

NAGRODA IMJERZEGO KURCZEWSKIEGO

Po śmierci Pro­fe­sora, z ini­cja­tywy wycho­wan­ków została usta­no­wiona nagroda Jego imie­nia. Jej patro­nami są: Krzysz­tof Pen­de­recki i Mar­sza­łek Woje­wódz­twa Wiel­ko­pol­skiego, rów­no­cze­śnie fun­da­tor nagrody. Kapi­tule prze­wod­ni­czy prof. Krzysz­tof Meyer, a jej człon­ko­wie to: Agnieszka Ducz­mal, Sta­ni­sław Gałoń­ski, Jan Łuka­szew­ski, Anna Szo­stak, Jacek Sykul­ski i Alina Kur­czew­ska. Wybitni przed­sta­wi­ciele pol­skiej kul­tury przy­znają to wyróż­nie­nie za szcze­gólne osią­gnię­cia w dzie­dzi­nach arty­stycz­nych, do któ­rych zna­czący wkład wniósł Jerzy Kur­czew­ski: dyry­gent, peda­gog i kom­po­zy­tor utwo­rów chóralnych.